گوش دادن فعال چیست؟ چرا و چطور یک شنونده فعال باشیم
برقراری ارتباط یکی از مهمترین مهارتهای زندگی و البته مهارتهای زناشویی است. این مهارت فقط صحبت کردن و نوشتن نیست. ما اغلب فراموشمیکنیم که یکی از مهمترین بخشهای آن گوش دادن فعال است. گوشدادن کار سختی است و نیاز به تمرکز دارد. ما بهدلیل عادات گوشدادن نادرست خود به طور موثر گوش نمیکنیم. گوشدادن چیزی فراتر از فرآیند فیزیکی شنیدن است. این یک فرآیند فکری و عاطفی است.
طبق نظر هونساکر و الساندرا (1)، هنگامی که افراد درحال گوشدادن هستند، میتوان آنها را در یکی از چهار دسته کلی، یعنی غیر شنونده، شنونده حاشیهای، شنونده ارزیابیکننده و شنونده فعال قرارداد. هر مقوله بهعمق تمرکز و حساسیت خاصی از شنونده نیاز دارد و با پیشروی از نوع اول اعتماد و ارتباط موثر افزایش مییابد. در این مقاله از مثبت تو قصدداریم درمورد گوش دادن فعال و اثرات آن بر بهبود روابط زن و شوهر صحبتکنیم، با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.
گوش دادن فعال چیست؟
گوش دادن فعال (AL) بالاترین و مؤثرترین سطح گوشدادن است و یک مهارتارتباطیخاص است. همچنین یک استراتژی عالی برای داشتن ارتباط موثر است. این مبتنی بر توجهکامل به آنچه که شخص میگوید، گوشدادن با دقت در حین ابرازعلاقه و عدم قطع صحبت است. گوشدادن فعالانه مستلزم گوشدادن بهمحتوا، هدف و احساس گوینده است. شنوندهفعال علاقه خود را بهصورت شفاهی با سوالات و با نشانههای غیرکلامی و بصری نشان میدهد که بیانکننده این است که طرف مقابل چیز مهمی برای گفتن دارد.
گوشدادن صحیح معمولاً در ارتباطات شتابزده بین دو نفر اتفاق نمیافتد. این مهارت شامل موارد کلامی و غیرکلامی بود و بهعنوان یک شنوندهفعال خوب باید عوامل مختلفی را درنظر گرفت، مانند حرکت و وضعیت بدنی مناسب، نشاندادن درگیری، حالات چهره، تماسچشمی، نشاندادن علاقه بهسخنان گوینده، حداقل تشویقکلامی، توجه، سکوت، انعکاس احساسات و محتوا، خلاصهکردن درست سخنان گوینده و هدف آنها.
بررسی متون و منابع مختلف نشانداد که میتوان سه عامل اصلی را برای گوشدادن فعال درنظر گرفت:
- نگرش گوشدادن
- مهارت گوشدادن
- فرصت مکالمه
با توجه به این عوامل میتوان برای گوشدادن پنج خردهمقیاس درنظر گرفت که عبارتنداز:
- اجتناب از وقفه
- حفظ علاقه
- به تعویق انداختن ارزیابی
- سازماندهی اطلاعات
- ابراز علاقه
گوش دادن فعال مستلزم چیست؟
گوش دادن فعال مستلزم آن است که با دقت بهسخنران گوشدهید، آنچهرا که میگوید بفهمید، بهآنچه گفته میشود پاسخدهید و درمورد آن تأملکنید و اطلاعات را برای بعد حفظ کنید. این کار هم شنونده و هم گوینده را فعالانه در مکالمه درگیر میکند.
شنونده ممکناست از تکنیکهای گوش دادن فعال مانند توجه دقیق بهرفتار و زبان بدن گوینده استفادهکند تا درک بهتری از پیام گوینده به دست آورد. ممکن است همراه با نشانههای بصری مانند تکاندادن سر، تماس چشمی، یا اجتناب از وقفههای احتمالی، مانند بیقراری و قدمزدن، نشاندهد که به حرف گوینده بادقت گوشمیدهد. استفاده از گوش دادن فعال برای آموزشدادن بهدیگران، تلاش آگاهانهای را میطلبد.
درحالیکه این مسئله از اهمیت برخوردار است، گوش دادن فعال و منعکسکردن، پاسخدادن و بازخورددادن همیشه آسان نیست. فشارها و خواستههای روزانه اغلب بر کار ما غلبه میکنند و زمان و انرژی محدودی را برای تمرکز بر کاهش سرعت میگذارند. ترفند ایناست که شنوندهای باهوش باشید و ابزار تکنیکهای گوش دادن فعال خودرا برای هرزمان که چنین لحظاتی پیشبیاید آمادهکنید.
برخلاف گوشدادن انتقادی، یک شنوندهفعال سعی نمیکند پیام را ارزیابیکند و نظر خود را ارائه دهد، بلکه سعیمیکند به سادگی به گوینده احساس شنیدهشدن و تاییدشدن را بدهد.
هدف و فواید گوش دادن فعال چیست؟
قبلاز اینکه به تکنیکهای خاص گوشدادن و چگونگی بهبود مهارت گوش دادن فعال خود بپردازیم، مهماست که یکقدم به عقب برداریم و دلیل اهمیت آنهارا درک کنیم.
اول، زمانیکه یک مدیر درگیر گوش دادن فعالانه است، بهایجاد اعتماد بین هردوطرف کمکمیکند، با دیگران همدلی نشانمیدهد و امنیتروانی او را تقویت میکند. شنوندهای متفکر باشید، سوال بپرسید، به دنبال توضیح باشید و دیگران را تشویق کنید تا دیدگاه خود را به اشتراک بگذارند که این نقش شما را به عنوان یک همسر، دوست، همکار و مربی تقویت میکند.
شنوندهای قوی و دقیق است که میتواند بازخورد موثری ارائه دهد، همچنین به شما این امکان را میدهد که به طور مؤثرتری به افراد خود آموزش دهید. همکاران شما بیشتر به شما احترام میگذارند و احتمالاً در نتیجه بهبودی در روابط خود با آنها خواهید دید.
هنگامی که شروع به عملی کردن مهارتگوشدادن کردید، متوجه تأثیر مثبت آن در تعدادی از زمینهها، از جمله در روابط شخصی و حرفهای، در محل کار، و در موقعیتهای مختلف اجتماعی خواهید شد.
مراحل گوشدادن فعال چیست ؟
تقویت مهارتهای گوش دادن فعال، بیشاز شنیدن صحبتهای یکنفر است. هنگامیکه مهارتهای گوشدادن فعال را تمرین میکنید، باید از این 6 تکنیک استفادهکنید:
- توجه کنید
- خودداری از قضاوت
- منعکس کننده
- شفاف سازی
- خلاصه کردن
- اشتراک گذاری
توجهکردن در گوش دادن فعال
یکی از اهداف گوش کردن فعال و یک شنونده موثر، تنظیم لحن راحت(1) است که به طرف مثابل شما فرصتی برای فکر کردن و صحبت کردن بدهد. قبل از پاسخدادن، «زمانانتظار» را درنظر بگیرید. صحبت طرف مقابلتان را قطع نکنید، جملات آنها را تمام نکنید، یا شروع به فرموله کردن پاسخ خود قبل از اتمام آنها نکنید. هنگام گوش دادن فعال به زبانبدن و همچنین چارچوبذهنی خود توجهکنید. روی لحظه متمرکز باشید، تماس چشمی برقرار کنید و به عنوان شنونده از جایگاهی محترمانه عمل کنید.
خودداری از قضاوت در گوشکردن فعال
گوشدادن فعال نیاز به ذهن باز دارد. بهعنوان یک شنونده و یک رهبر، هنگام تمرین گوشدادن ، پذیرای ایدههای جدید، دیدگاههای جدید و امکانات جدید باشید. حتی زمانی که شنوندگان خوب نظرات شدیدی دارند، قضاوت را به حالت تعلیق در میآورند و از وقفههایی مانند بحث کردن یا ابراز فوری نظر خود اجتناب میکنند. خودداری از قضاوت کردن یکی از راهکارهای حل اختلافات زناشویی نیز هست که سبب میشود تا با درک شرایط و صحبتهای طرف مقابل، علت پیدایش اختلاف و برطرف کردن اختلافات آسان شود.
منعکس کردن
وقتی شما شنونده هستید، تصور نکنید که طرف مقابل خود را به درستی درک می کنید و یا اینکه آنها میدانند که شما حرف آنها را با دقت گوش میکنید. با بازنویسی دورهای نکات کلیدی، اطلاعات و احساسات طرف مقابل خود را بازتاب دهید. بازتاب یک تکنیک گوشدادن فعال است که نشان میدهد شما و طرف مقابلتان در یک طرف هستید. برای مثال، طرف مقابلتان ممکن است به شما بگوید: «همکارم بسیار وفادار است و از همتیمانش حمایت میکند اما هر چقدر به او فشار میآورم، تیم او همچنان ضرب الاجلها را از دست میدهد.»
به تعبیر دیگر، میتوانید بگویید: «بنابراین مهارتهای همکارت در افراد بسیار عالی است، اما در مسئولیتپذیری مشکل دارد.»
اگر میشنوید، “من نمیدانم چه کار دیگری انجام دهم!” یا «از نجات تیم در آخرین لحظه خسته شدهام»، سعی کنید به مخاطبتان کمک کنید تا به احساساتش برچسب بزند: «بهنظر میرسد که شما بسیار ناامید و گیر افتادهاید.»
شفافسازی در گوشدادن فعال
هنگام درگیرشدن در گوشدادن فعال، ازپرسیدن سوال درمورد هرموضوعی که مبهم یا نامشخص است خجالتنکشید. بهعنوان شنونده، اگر درمورد آنچه مخاطب خود گفتهاست تردید یا سردرگمی دارید، چیزی شبیه این بگویید: «بگذار ببینم واضح فهمیدم یا نه. در مورد… صحبت میکنی؟» یا «یک دقیقه صبر کن. من صحبت تو را دنبال نکردم.»
پرسشهای باز، شفافسازی و کاوشگر، ابزارهای مهم گوشدادن هستند که طرف مقابل را تشویق میکند تا کار خوداندیشی و حلمسئله را به جای توجیه یا دفاع از یک موضع یا تلاش برای حدسزدن «پاسخ درست» انجامدهد.
مثالها عبارتند از: «درباره چه فکر میکنی؟» یا “درباره … به من بگویید؟” و “آیا بیشتر توضیح می دهید…؟”
هنگام درگیرشدن در گوش دادن فعال، بهجای گفتن، تأکی دبر پرسیدن است. پاسخ متفکرانه را دعوت میکند و روحیه همکاری را حفظ میکند.
ممکناست بگویید: “چهچیزهای خاصی را امتحانکردهاید؟” یا “آیا از تیم پرسیده باشید که نگرانیهای اصلی آنها چیست؟” یا “آیا همکارت موافقاست که مشکلات عملکردی وجود دارد؟” و “چقدر مطمئن هستید که تصویرکاملی از آنچه درحالوقوع است دارید؟”
خلاصهکردن
بیان مجدد موضوعات کلیدی در حین مکالمه، درک شما را از دیدگاه طرف مقابل تأیید و تقویت میکند. همچنین به هر دو طرف کمک میکند تا مسئولیت های متقابل و پیگیری را روشن کنند. به طور خلاصه آنچه را که در حین تمرین گوشدادنفعال فهمیدهاید، خلاصه کنید و از طرف مقابل نیز بخواهید همین کار را انجامدهد.
ارائهمجدد مختصری از موضوعات اصلی مطرحشده که توسط مخاطب ممکناست بهنظر برسد: «اجازه دهید خلاصه کنم تا درک خود از موضوع را بررسی کنم. همکارت به عنوان مدیر ارتقا یافت و تیمش او را دوست دارد. اما شما باور نمیکنید که او آنها را مسئول میداند، بنابراین اشتباهات پذیرفتهمیشوند و بهوقوع میپیوندند. شما هر چیزی را که فکرش را بکنید امتحان کردهاید، و هیچ تاثیر آشکاری وجود ندارد. درست متوجه شدم؟»
بیان مجدد موضوعات کلیدی به افزایش جوابگویی کمک میکند.
برای برداشتن گامبعدی آمادهاید؟
در این مقاله سعیکردیم شما را نحوه صحیح گوشدادن آشنا کنیم، این مهارت نهتنها در زندگی روزمره به شما کمک میکند تا با اطرافینتان ارتباط موثری برقرار کنید بلکه باعث بهبود روابطتتان با همسرتان نیز خواهد شد. با تمرین مهارتهای گوشدادن فعال خود، هم در محل کار و هم در خانه، شنونده و ارتباط دهنده بهتری شوید.
منبع : www.ccl.org
دیدگاهتان را بنویسید