افسردگی چیست؟ چه نشانه هایی دارد و چه طور درمان می‌شود؟ این‌ها سوالاتی هستند که بسیاری از مراجعین به مشاوره روانشانسی همواره می‌پرسند. افسردگی یکی از شایع‌ترین معضل‌های روانی در ایران و در تمام دنیا است که بسیاری از افراد درگیر آن هستند.
افسردگی چیست و چه نشانه هایی دارد؟
دو نشانه کلیدی در افسردگی خلق و خوی غمگین و دیگری از دست رفتن علاقه یا لذت است. بیماران ممکن است احساس اندوه، بی ارزش بودن یا ناچار ماندن و درماندگی کنند. ما به طور طبیعی میزانی از غم و اندوه را در روزمره تجربه می کنیم اما این یک کیفیت متفاوت و مجزا با احساس نرمال غم است.
افسردگی ممکن است به چه شکل هایی تجربه شود؟
بيماران اغلب افسردگی را به شکل یک درد عذاب آور هیجانی تجربه می کنند. گاهی هم ممکن است به شکل یک بیماری بدنی تجربه شود که در آن احساس خستگی مفرط و بی انگيزگی وجود دارد. برخی افراد به شکل حس کوچک بودن، ناتوانی از حتا گریه کردن و مشکل در تجربه لذت از زندگی آن را درک می کنند.
ظاهر یک فرد افسرده چگونه است؟
شکل معمول یک افسردگی، فردی است با قامت خمیده و حرکات کاهش یافته که به پایین نگاه می کند. این کند بودن در اصطلاح تخصصی به “کند شدن روانی حرکتی” تعبیر می شود و اغلب فرد افسرده سرعت حرکات ش کم می شود.
البته نقطه مقابل این هم در افسردگی هست که از آن به بی‌قراری روانی حرکتی یاد می کنند که فرد ناآرام و مضطرب است. خیلی از افراد با افسردگی سرعت و میزان کلام شان کم می‌شود و اصطلاحا کم حرف می‌شوند. با تمام این علائم در نظر بگیریم که نبود این نشانه های ظاهری به معنای نبود افسردگی نیست.این عجیب نیست که یک فرد افسرده در تعاملات اجتماعی فعال به نظر برسد و همزمان با افسردگی، بخندد و شوخ طبعی کند.
آیا افسردگی با نشانه‌هایی در بدن ما هم همراه است؟
پررنگ ترین اثرات افسردگی بر بدن ما نشانه های عصب نباتی (neurovegetative)است. بر اساس جدول 1-7 از کتاب سیناپس 2022 علائم شایع شامل خستگی، کاهش انرژی، بی توجهی، بی خوابی، بیداری زودهنگام در صبح، کاهش اشتها و کاهش وزن است. کاهش میل و عملکرد جنسی، نامنظم شدن عادت ماهیانه و بدتر شدن افسردگی در صبح ها هم از سایر نشانه‌های بدنی است که گهگاهی رخ می‌دهد. تقریبا همه بیماران ( 97 درصد) از کاهش انرژی شاکی هستند و با به پایان رساندن کارهایشان مشکل دارند. حدودا 80 درصد از بیماران مشکل در خواب را تجربه می کنند : به خصوص بیدار شدن های صبحگاهی و بیداری های مکرر در خواب شب دارند.
آیا افسردگی همیشه با کاهش اشتها و بیخوابی همراه است؟
بسیاری از بیماران افسرده از کاهش اشتها و کاهش وزن رنج می برند اما برخی برعکس افزایش وزن و اشتها پیدا می کنند که به این‌ها نشانه های غیرمعمول ( آتیپییک) افسردگی می گوییم
فرد افسرده حالات خود را چگونه توصیف می کند؟
بیمار افسرده احساس “بد” دارد و ممکن است از کلماتی مانند غمگین، ناراحت، افسرده استفاده کند یا بگوید “به آخر خط رسیدم” و یا “هیچ چیز خوشحالم نمی کند”
آیا لذت نبردن از زندگی نشانه افسردگی است؟
یکی از کلیدی ترین نشانه های افسردگی این است که فرد ازچیزهایی که قبلا برای او لذتبخش بوده لذت نبرد یا کاهش قابل توجهی را در این لذت تجربه کند. به این حالت روانی انهدونیا (Anhedonia) می گوییم.
روانپزشک، روان‌درمان‌گر روان‌پویشی با رویکرد مدرن
دکتر امیر ضمیری
آدرس: خراسان رضوی | مشهد | کوهسنگی 6 | ساختمان پزشکان ایرانیان | طبقه دوم
شماره تماس: 09209004286
تفکر فرد افسرده چگونه است؟
فرد افسرده رویکرد منفی نسبت به جهان و دیگران دارد. محتوای فکر یک فرد افسرده اغلب نشخوار فکری درباره فقدان، احساس گناه، خودکشی و مرگ است. حدود 10 درصد از این بيماران نشانه هایی مانند انسداد فکر ( حالتی که فرد برای یک لحظه احساس می کند فکرش کار نمی کند و انگار متوقف شده) یا فقر محتوای فکری ( حالتی که فرد احساس می کند چیزی در ذهن خود برای بیان کردن ندارد) حدودا 50 تا 75 درصد از بیماران درجاتی از مشکلات شناختی را دارند از جمله مشکل در تمرکز، فکر کردن و حتا حافظه
آیا فرد افسرده حتما افکار یا اقدام به خودکشی دارد؟
حدود دو سوم افراد با اختلال افسردگی، افکار خودکشی دارند اما 10 تا 15 درصد به آن اقدام می کنند. وجود افکار خودکشی اغلب نشانه ی شدت افسردگی است اما نشانه ضروری برای تشخیص افسردگی نیست.
افسردگی در کودکان و نوجوانان چگونه است؟
در کودکان افسردگی می تواند خودش را به شکل فوبیای مدرسه ( ترس مفرط از مدرسه رفتن) و یا چسبیدن بیش از حد به والدین نشان دهد. نوجوانان افسردگی را به شکل افت تحصیلی، مصرف ماده، رفتارهای ضداجتماعی ( نادیده گرفتن حقوق دیگران)، بی بند و باری جنسی و فرار از مدرسه می توانند نشان دهند.
دوره درمان بیخوابی
برخلاف تصور عمومی که خواب به معنی بی عملی و عدم فعالیت است، خواب بخش بزرگی از فعالیت‌های روزانه است و برخی از افراد دچار اختلالاتی در یک خواب راحت می‌شوند که نیازمند درمان آن هستند.
خواب راحت از سه جهت یک امر کلیدی است:
- عملکرد سالم بدن
- خلق و خوی مناسب
- تمرکز خوب در روز
نداشتن خواب راحت فقط باعث خستگی نمی‌شود! خواب کافی از کلافگی و پریشانی جلوگیری می‌کند و باعث داشتن تمرکز بیشتر در فعالیت‌های روزانه می‌شود. انواع مختلف اختلالات خواب و بیداری وجود دارد که شایع‌ترین آن‌ها بیخوابی است. سایر اختلالات خواب و بیداری شامل آپنه انسدادی خواب، نارکولپسی و سندرم پای بی‌قرار است. در این دوره به تمامی این اختلالات و راه‌های درمان و جلوگیری از بروز مجدد آن پرداخته‌ایم.
بیشتر بخوانید: علائم و تشخیص اختلال بیخوابی