اختلال شخصیت وابسته چیست؟ چرا بیش از حد وابسته دیگران میشویم؟
اختلال شخصیت وابسته یا (DPD) نوعی اختلال شخصیت مضطرب است.
افراد مبتلا به DPD اغلب احساس درماندگی، تسلیم یا ناتوانی در مراقبت از خود می کنند. آنها ممکن است حتی در تصمیم گیریهای ساده دچار مشکل شوند. این اختلال میتواند باعثشود فرد حتی برای نیازهای فیزیکی و عاطفی خود بیشازحد بهدیگران وابستهشود.
کارشناسان بهداشت روان، شخصیت را به عنوان طرز تفکر، احساس و رفتار فرد توصیف میکنند. اختلال شخصیت بر نحوه تفکر یا عملکرد افراد تأثیر می گذارد و باعث می شود در طول زمان رفتار متفاوتی داشته باشند. این افراد اغلب احساس عدمکفایت (بیعرضگی) میکنند و نسبتبه هرگونه انتقاد حساسهستند و بهدلگرمی نیازدارند.
شخصیتهایوابسته با چسبیدن بهروابط میانفردی سعی در برطرفکردن نیازهایخود دارند. افراد مبتلا رفتارهای منفعلانه، محتاج گونه و چسبنده دارند و از جدایی میترسند.
همچنین بخوانید: اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) چیست؟
علائم اختلال شخصیت وابسته
اختلال شخصیت وابسته معمولا در دوران کودکی یا تا سن 29سالگی شروع میشود. افراد مبتلا به DPD نیاز شدیدی دارند که دیگران از آنها مراقبت کنند.
اغلب، یک فرد مبتلا به DPD برای نیازهای عاطفی یا فیزیکی خود به افراد نزدیک خود متکی است. دیگران ممکن است آنها را نیازمند یا چسبنده توصیف کنند. افراد مبتلا به DPD ممکن است باور کنند که نمی توانند از خود مراقبت کنند. آنها ممکناست درتصمیمگیریهای روزمره، مانند لباسپوشیدن، بدون اطمینان دیگران دچار مشکل شوند.
آمار نشان میدهد که تقریباً 10 درصد از بزرگسالان دارای اختلال شخصیت هستند. کمتر از 1٪ از بزرگسالان معیارهای DPD را دارند که در این میان زنان بیشتر از مردان تمایل به DPD دارند.
علت پیدایش اختلال شخصیت وابسته (DPD) چیست؟
کارشناسان بهداشت روان متوجه شدهاند که امر حاصل ترکیبی از ژنتیک، محیط و توسعه ناشیشده و دریافتهاند که DPD در افرادی که تجربیات زندگی خاصی دارند بیشتر است، مانند:
افرادی که در روابط توهین آمیز بودهاند
کسانی که سابقه روابط توهین آمیز دارند در معرض خطر بیشتری برای تشخیص DPD هستند.
افرادی که ترومای دوران کودکی داشتهاند
کودکانی که تجربه کودک آزاری (از جمله آزار کلامی) یا بیتوجهی داشته اند ممکن است دچار DPD شوند. همچنین ممکن است افرادی را که در دوران کودکی یک بیماری تهدید کننده زندگی را تجربه کرده اند، تحت تاثیر قرار دهد.
سابقه خانوادگی
فردی با یکی از اعضای خانواده که دارای DPD یا اختلال اضطراب دیگری است ممکن است بیشتر به تشخیص DPD مبتلا شود.
رفتارهای فرهنگی و مذهبی یا خانوادگی
برخی از افراد ممکن است به دلیل اعمال فرهنگی یا مذهبی که بر تکیه بر اقتدار تأکید دارند، دچار DPD شوند. اما انفعال یا ادب به تنهایی نشانه DPD نیست.
علائم و تشخیص اختلال شخصیت وابسته (DPD)
پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام میدهد تا بفهمد آیا بیماری دیگری میتواند باعث علائم شود یا خیر. همچنین یک ارائه دهنده سلامت روان تشخیص DPD را میتواند براحتی با بررسی های روانی انجام و تشخصیص دهد.
پزشک متخصص در مورد سابقه سلامت روان گذشته شما صحبت خواهد کرد و سوالات ممکن است شامل احساس شما، سایر نگرانی های مربوط به سلامت روان و هرگونه مشکل مصرف مواد باشد. نوع پاسخهای شما با عوامل ذکرشده در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) مقایسه می شود و در آخر به تشخیص درست منجر خواهد شد.
برای تشخیص DPD، به دنبال پنج مورد از معیارهای تشخیصی DSM-5 خواهد بود که این عوامل عبارتند از:
- ترس فراگیر و غیر واقعی از رها شدن.
- احساس اضطراب یا درماندگی در هنگام تنهایی.
- ناتوانی در مدیریت مسئولیتهای زندگی بدون کمکگرفتن از دیگران.
- مشکلات در اظهارنظر بهدلیل ترس ازدستدادن حمایت یا تایید.
- انگیزه قوی برای دریافت حمایت از دیگران، حتی انتخاب انجام کارهای لذت بخش برای دریافت آن.
- مشکل در تصمیم گیری های روزمره بدون نظر یا اطمینان از جانب دیگران.
- مشکل در شروع یا تکمیل پروژه ها به دلیل عدم اعتماد به نفس یا توانایی تصمیم گیری.
- اصرار بهجستجوی یک رابطه جدید برای ارائه حمایت و تایید، زمانی که یک رابطه نزدیک پایانیافتن است.
- پرهیز از مسئولیت شخصی.
- حساسیت بیش از حد به انتقاد بدبینی و عدم اعتماد به نفس و مشکل در تصمیم گیری های روزمره.
چگونه میتوان اختلال شخصیت وابسته (DPD) را مدیریت یا درمان کرد؟
پزشک و یا روانشناس به شما در مدیریت DPD کمک میکند. ممکن است فرد نیاز به روان درمانی (گفتار درمانی) مانند درمان شناختی- رفتاری (CBT) داشته باشد. این نوع مراقبت راه های جدیدی را برای مدیریت شرایط سخت به فرد می آموزد اغلب روان درمانی و درمان CBT ممکن است قبل از شروع احساس بهتر را به فرد منتقل کند . با روان درمانی و CBT، پزشک و مشاور میتواند راهنمایی های لازمه در افزایش اعتماد به نفس برا به وجود آورد. دراینصورت فرد تلاش خواهد کرد تا فعالتر و متکیبهخود شود؛ همچنین در مورد یافتن روابط مثبت بیشتر با شما صحبتخواهد شد.
یک رابطه مثبت و معنادار می تواند اعتماد به نفس ایجاد کند و به شما کمک کند بر برخی از علائم DPD غلبه کنید. اگر DPD شما باعث افسردگی یا اضطراب می شود، ممکن است پزشک دارو تجویز کند و ممکن است از داروهای افسردگی مانند فلوکستین (Prozac®) یا ممکن است داروهای آرام بخش مانند آلپرازولام (Xanax®) را به فرد توصیه کند.
آیا میتوان از اختلال شخصیت وابسته (DPD) پیشگیری کرد؟
ممکن است نتوانید از DPD جلوگیری کنید اما درمان میتواند به افرادی که در معرض خطر ابتلا به این اختلال هستند کمک کند تا راههایی برای اجتناب از موقعیتهای دشوار یا مدیریت آنها پیدا کنند. برخی از مطالعات نشاندادهاند که روابط سالم ممکن است به جلوگیری از ابتلای کودک به DPD در مراحل بعدی زندگی کمک کند.
پرورش ساختار شخصیتی فرآیندی پیچیدهای است که هر چه از سنین پایینتری شروع شود، احتمال موفقیت آن بیشتر خواهد بود. بنابراین، رواندرمانی با هدف تغییر شخصیت، هر چه زودتر آغاز گردد، موفقتر خواهد بود. چراکه در سنین کمتر، بیمار بهمیزان بیشتری تحت تأثیر تغییرات قرار میگیرد و رابطه قویتری میان درمانگر و بیمار بهوجود میآید.
اگر کودک حتی یک رابطه قوی با یک دوست، والدین یا معلم داشته باشد، می تواند با اثرات مضر دیگران مقابله کند. همچنین بسیاری از افراد مبتلا با شرکت در جلسات رواندرمانی میتوانند روشهای مؤثر برای استقلالیافتن در انتخابهای زندگی خود و کنارآمدن با شرایط دشوار را بیاموزند.
چشمانداز فرد دارای اختلال شخصیت وابسته (DPD) چیست؟
فرد مبتلا به DPD در صورت دریافت درمان از پزشک متخصص می تواند از نظر عاطفی زندگی سالمی داشته باشد. یادگیری راه های جدید برای کنارآمدن با موقعیتهای دشوار میتواند در دیدگاه کلی آنها تفاوت ایجاد کند. افرادی که تحت درمان قرار نمیگیرند ممکن است در معرض خطر افسردگی و اضطراب باشند.
بدون درمان، فرد ممکن است از مواد سوء استفاده کند و مشکلاتی مانند اعتیاد به مواد مخدر یا اعتیاد به الکل ایجاد کند زیرا افرادی که در روابط ناسالم یا سوء گر هستند بسیار بیشتر در و معرض اعتیاد می باشند .
شخصیتهای وابسته آماده پذیرفتن هرنوع سوءرفتار از سوی دیگران هستند و اگر همسر فرد مبتلا، شخصی سلطهجو باشد، ممکناست به سواستفادههای جسمی از آنها روی بیاورد.
حتی اگر والدین خود بیمار، افراد سلطهگری باشند، ممکن است بهطور ناخواسته این رفتار را در همسر فرزند خود تقویت کنند. اما حتی اگر همسر بیمار، فرد ظالمی نباشد، باز هم رابطه بهخاطر وابستگی بیش از حد فرد مبتلا و عدم مسئولیتپذیری او دچار مشکلات عدیده خواهد شد.
بیشتر بخوانید: زندگی و نحوه رفتار با همسر اختلال شخصیت مرزی
چهزمانی باید در مورد اختلال شخصیت وابسته (DPD) به پزشک مراجعه کرد؟
پزشک و یا مشاور می تواند بر اساس علائم به شما کمک کند تصمیم بگیرید که آیا نیاز به مراجعه به یک متخصص بهداشت روان دارید یا خیر برخی علائم نشانه گر عبارتند از:
- احساس مکرر اضطراب در فرد
- تحریک پذیری یا بدخلقی فرد
- ازدستدادن یا تغییر در اشتها
- افکار منفی مداوم در مورد خودتان
- مشکل در تمرکز
اختلال شخصیت وابسته درصورت عدمدرمان میتواند باعث اضطراب و افسردگی شود. پس یک پزشک متخصص میتواند به شما کمک کند راههای جدیدی برای کنارآمدن با موقعیتهای دشوار پیدا کنید. همچنین می توانید یاد بگیرید که اعتماد به نفس و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید.
چکیده این مقاله
معیارهای تشخیصی اختلال شخصیت وابسته (DPD) بهطورقابلتوجهی در طول 60 سال گذشته تکاملیافتهاست و محققان بهبررسی علت و پویایی وابستگی مشکلساز در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان ادامه میدهند.
سه رویکرد درمان DPD معاصر (روان پویایی، رفتاری و شناختی) در روندهای درمانی فعلی و در تحقیقات وابستگی حائز اهمیت است .
در تحقیقات گسترده عوامل دیگر و مهمی در گسترش این اختلال کشف شدهاست که شامل:
تفاوت های جنسیتی در DPD، بیان ناسازگار و سازگار وابستگی، وابستگی و پیری، وابستگی ضمنی و منتسب به خود، پیامدهای سلامتی وابستگی و حمله وابستگی است.
البته باید به این امر توجه داشت که دقت کنید مشورت با دیگران به معنی وابستگی به آنها نیست و این اختلال اغلب در مردان و زنان رخ میدهد.
منبع: psycnet.apa.org
دیدگاهتان را بنویسید