اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟
اختلال اضطراب اجتماعی یک ترس شدید و مداوم نسبت به زیر نظرگرفتن و قضاوت شدن توسط دیگران است.
این ترس میتواند بر کار، مدرسه و سایر فعالیتهای روزانه تأثیر بگذارد. حتی میتواند دوستیابی و حفظ آن را سخت کند.
فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در شرایطی که ممکن است توسط دیگران مورد بررسی، ارزیابی یا قضاوت قرار گیرد. مانند صحبت در جمع، ملاقات با افراد جدید، قرار ملاقات، حضور در مصاحبه شغلی، پاسخدادن به یک سوال در کلاس، علائم اضطراب یا ترس را احساس میکند.
ترسی که افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در موقعیت های اجتماعی دارند آنقدر شدید است که احساس میکنند خارج از کنترل آنهاست. برای برخی افراد، این ترس ممکن است مانع رفتن به سر کار، حضور در مدرسه یا انجام کارهای روزمره شود.
در مقابل نوع دیگر این ترس این گونه است که افراد ممکن است بتوانند فعالیتهای روزمره خود را انجام دهند. اما ترس یا اضطراب زیادی را در هنگام انجام آن تجربه میکنند.
افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است هفتهها قبل از وقوع آنها نگران درگیر شدن در موقعیتهای اجتماعی باشند. گاهی اوقات، آنها در نهایت از مکان ها یا رویدادهایی که باعث ناراحتی یا ایجاد احساس خجالت میشود اجتناب میکنند.
این اضطراب مربوط به تعاملات اجتماعی است و افراد علائم اضطراب را در موقعیتهایی مانند سخنرانی، رقابت در یک بازی ورزشی یا نواختن یک آلتموسیقی رویصحنه احساس میکنند.
اختلال اضطراب اجتماعی معمولا در اواخر دوران کودکی شروع میشود و ممکن است شبیه خجالتی شدید یا اجتناب از موقعیتها یا تعاملات اجتماعی باشد.
بیماری اختلال اضطراب اجتماعی در زنان بیشتر از مردان رخ میدهد و این تفاوت جنسیتی در نوجوانان و جوانان بارزتر است.
بدون درمان، اختلال اضطراب اجتماعی می تواند سال ها یا حتی تا پایان عمر ادامه داشته باشد.
همچنین بخوانید: اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) چیست؟
علائم و نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟
افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی وقتی مجبور به اجرای برنامه در مقابل دیگران یا بودن در کنار دیگران هستند، ممکن است:
سرخ شدن، عرق کردن، یا لرزیدن را تجربه کنند و ضربان قلب سریعی داشته باشند. یا احساس کنند “ذهن آنها به طور ناگهانی خالی می شود” ویا معده آنها بیمار است.
همچنین حالت بدنی سفت داشته یا با صدایی بیش از حد نرم صحبت کند.
برقراری تماس چشمی، بودن در کنار افرادی که نمیشناسند یا صحبت کردن با افراد در موقعیتهای اجتماعی، حتی زمانی که آنها بخواهند، دشوار است.
به علت احساس خودآگاهی یا ترس از این که مردم آنها را منفی قضاوت کنند، از جاهایی که افراد دیگری هستند دوری میکنند.
اختلال اضطراب اجتماعی معمولا در بین اعضای خانواده وجود دارد. همچنین ممکن است همراه با افسردگی یا سایر اختلالات اضطراب نظیر اختلال هراس یا اختلال وسواس فکری _ عملی همراه باشد. بعضی از افراد دچار اختلال اضطراب اجتماعی برای فرار از این وضعیت به الکل یا مواد دیگر رو میآورند که منجر به اعتیاد میشود.
تشخیص علائم اختلال اضطراب اجتماعی
تنها زمانی اختلال اضطراب اجتماعی در فرد تشخیص داده میشود که اجتناب، ترس یا اضطراب نسبت به موقعیت اجتماعی در زندگی روزمره، شغل و زندگی اجتماعی اختلال ایجاد کند. یا فرد در اثر اضطراب دچار استرس قابل توجه شود. DSM_5 برای تشخیص علائم اختلال اضطراب اجتماعی معیارهای زیر را ارائه کرده است:
- فرد از یک یا چند موقعیت اجتماعی که در آن مورد بازپرسی و توجه دقیق دیگران قرار بگیرد میهراسد. برای نمونه میتوان به ملاقات با افراد غریبه، نگاه کردن به او هنگام غذا خوردن یا سخنرانی اشاره کرد.
- فرد میترسد طوری رفتار کند که شرمنده شود یا مورد قضاوت منفی قرار گیرد.
- فرد تقریبا همیشه با قرار گرفتن در موقعیتهای اجتماعی دچار اضطراب شدید میشود.
- فرد از موقعیتی که نسبت به آن وحشت دارد میگریزد یا با اضطراب و پریشانی آن را تحمل میکند.
- ترس یا اضطراب فرد نسبت به خطر واقعی موقعیت اجتماعی غیرمنطقی است.
- ترس یا اضطراب فرد دائمی است و معمولا تا شش ماه یا بیشتر طول میکشد.
- اجتناب، اضطراب یا پریشانی به طرز قابل توجهی عملکرد اجتماعی، تحصیلی یا شغلی فرد را مختل میسازد.
چه چیزی باعث اختلال اضطراب اجتماعی میشود؟
خطر ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است در خانواده ها وجود داشته باشد. اما هیچ کس به طور قطع نمی داند که چرا برخی از اعضای خانواده به آن مبتلا هستند در حالی که دیگران ندارند.
محققان دریافتهاند که بخشهای مختلفی از مغز در ترس و اضطراب نقش دارند و ژنتیک بر عملکرد این نواحی تأثیر میگذارد. با مطالعه نحوه تعامل مغز و بدن در افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی، محققان ممکن است بتوانند درمانهای هدفمندتری ایجاد کنند.
علاوه بر این، محققان به دنبال راههایی هستند که انواع استرس و عوامل محیطی که در این اختلال نقش دارند را بشناسند. همچنین باتوجه به این که علت دقیق هراس اجتماعی ناشناخته است. با این حال تحقیقات فعلی معتقدند که اختلال هراس اجتماعی ناشی از ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی است.
ژنتیک
احتمالاً برخی از ژنهای خاص در ایجاد این بیماری مؤثرند. بنابراین، اگر یکی از بستگان درجه یک فردی مبتلا به این بیماری باشد، احتمال ابتلای او به این اختلال دو تا شش برابر بیشتر خواهد بود.
محیط
تجارب منفی مانند تجربه قلدری، درگیری خانوادگی و سوءاستفاده جنسی و.. نیز ممکن است در ایجاد این اختلال نقش داشته باشد. همچنین، خانواده میتواند نقش بسیار موثری در ابتلای کودک به این اختلال داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است، اگر یکی از والدین دچار اختلال اضطراب باشد، کودک این رفتار را از والدین خود به عنوان الگو بیاموزد. همچنین کودکانی که تحت تربیت کنترلگر قرار دارند یا والدینی بیش از حد محتاط دارند، بیشتر دچار این اختلال میشوند.
در صورت تشخیص زودهنگام، درمان اختلال اضطراب اجتماعی در کودکان بسیار آسانتر بوده و در مدت زمان کوتاهی به نتیجه خواهد رسید
در این جا لازم است به کتاب «کودکان خجالتی، بزرگسالان فوبیا» که به ماهیت و درمان اختلال اضطراب اجتماعی، کودکان خجالتی و بزرگسالان فوبیکی اثر دبورا سی بیدل، دکترا، ABPP، و ساموئل ام. ترنر، اشاره نمود.
این کتاب تظاهرات بالینی اختلال اضطراب اجتماعی را تشریح میکند. همچنین دیدگاههای نظری را درباره علت شناسی آن ارائه میکند و آخرین دادههای تجربی را با توجه به مداخلات دارویی و رفتاری بررسی می نماید.
اختلال اضطراب اجتماعی در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان رخ میدهد، اما بروز و درمان آن بسته به عوامل رشد متفاوت است. نویسندگان با استفاده از یک پایگاه گسترده ادبیات و همچنین تجربه بالینی گسترده خود، تأثیر مرحله رشد را بر تمام جنبه های این اختلال نشان میدهند. آنها همچنین دستورالعملهای اجرایی عملی را ارائه میکنند که با مثالهای موردی، نکاتی در مورد مدیریت بیمار، فهرستهایی از ابزارهای ارزیابی و فرمهای نمونه برای استفاده با مشتریان تقویت میشوند.
روش پیشگیری اختلال اضطراب اجتماعی
بسیاری از محققان همکاری افراد با گروه های حمایتی را مفید میدانند . در گروهی از افرادی که همگی دارای اختلال اضطراب اجتماعی هستند، میتوان بازخورد بی طرفانه و صادقانه ای در مورد اینکه دیگران در گروه شما را چگونه میبینند دریافت کرد.
به این ترتیب، میتوان آموخت که افکار ما در مورد قضاوت و طرد شدن درست نیستند یا تحریف شده اند.
همچنین می توان آموخت که دیگران با اختلال اضطراب اجتماعی چگونه بر ترس از موقعیت های اجتماعی غلبه می کنند.
گروه های پشتیبانی هم بهصورت حضوری و هم بهصورت آنلاین در دسترس هستند. با این حال، هر توصیهای که افراد از یکی از اعضای گروه پشتیبانی دریافت میکنند باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد. البته باید دانست اینها کمک کننده هستند اما جایگزین توصیههای درمانی پزشکی نمیشود.
هم روان درمانی و هم دارو درمانی ممکن است مدتی طول بکشد تا کار کنند. یک سبک زندگی سالم نیز میتواند به مبارزه با اضطراب کمک کند.
راهکارها
افراد باید در زندگی روزمره خود مطمئن شوند که به اندازه کافی میخوابند، ورزش کنند، یک رژیم غذایی سالم دارند و برای حمایت به خانواده و دوستانی که به آنها اعتماد دارند مراجعه کنند.
همچنین میتوان درباره علائم هشداردهنده تحقیق کرده، درباره گزینههای درمانی آموخت و اطلاعات بهروز بیشتری در این زمینه کسب کرد تا از ناآگاهی درآمده و با کسب اطلاعات بیشتر بهخود در این بیماری کمککرد
در این زمینه هایمبرگ و همکاران دو گروه را مورد آزمایش قرار دادند. این تحقیق فرآیند با ادراک مخاطب آغاز می شود. یعنی هر شخص یا افرادی که دارای پتانسیل ارزیابی فرد، خواه واقعاً این کار را انجام دهد یا خیر هستند مورد آزمایش قرار میگیرند.
شرح یک تحقیق علمی
در این تحقیق درک یک مخاطب در بازنمایی ذهنی را همانطور که توسط مخاطب مشاهده میشود تحریک میکنند. یعنی تصویری در چشم ذهن شخص با روش SA و یا در واقع «تصویر شما از من تصویر شما.” با تغذیه از خودانگاره منفی ناشی از سابقه تجربیات منفی اجتماعی و یا ادراک از خود تحریفشده انجام میشود.
فرد مبتلا به SA بهایننتیجه میرسد که نظر مخاطب در مورد او یا او فقیر است. با اینحال، او ممکناست بر این باور باشد که مخاطبان بسیار بالا هستند که این طرز فکر را دارند و استانداردهایی برای رفتار و عملکرد او، تعبیه کردهاند و این باعث بروز مشکل در فرد شدهاست.
مقایسه بازنمایی ذهنی خود فرد در مقابل تصورات ذهن مخاطب و ارزیابی فرد از آنچه مخاطب انتظار دارد اساساً فرد را در تله افکار منفی رها میکند. در این جا تهدید ارزیابی محسوس است و اضطراب پیامد این نوع ارزیابی است. با این حال فرد همچنین به چرخه معیوب تغذیه می کند زیرا به غلبه این بازنمایی ذهنی به خود بسیار بالا است .
سوگیری قابلتوجه نسبت به تهدید فکری این اطمینان را به فرد میدهد که نارضایتی قابل مشاهده یا درکشده از سوی مخاطب، علائم قابل مشاهده اضطراب (بهعنوانمثال، کاهش تماس چشمی یا رفتار بیقرار، سرخ شدن) و دیگر جنبهها در فرد محرز شود.
در این زمان با (بالا رفتن ضربان قلب یا احساس اینکه ذهن فرد خالی میشود، که ممکن است نشانهای باشد از دست دادن قریب الوقوع کنترل رفتار) بهطور منفی در بازنمایی ذهنی رفتار اعمال میشود و خود را که توسط مخاطب دیده میشود و همچنان این چرخه معیوب با باقی ماندن فرد در موقعیت و زمانی که فرد موقعیتهای مشابه آینده را پیشبینی میکند، در زمان به جلو منتقل میشود.
یک مطالعه علمی درباره اختلال اضطراب اجتماعی (ویژه متخصصین)
در این روش آزمایش پرسشنامه غربالگری که شامل آیتم اضطراب اجتماعی با یک دوره مرجع 1 ماهه بود که در آن پرسشهای محوری از جمله: «آیا از انجام کارهایی در مقابل مردم میترسیدید. مانند صحبتکردن در جمع، غذا خوردن، اجرا کردن، تدریس یا موقعیتهای دیگر اجتماعی» انجام شدهبود.
همچنین از حس افراد در موقعیتهای میزان اجتنابی اجتماعی آنها مانند، مانند مهمانیها، عروسیها، قرار ملاقات، رقصها و سایر رویدادهای اجتماعی اجتنابی و یا موقعیت های اجتماعی ترسی » پرسش هایی شده است .
در سراسر این مقاله، شرکتکنندگانی که هردو مورد غربالگری را تأیید کردند، بهعنوان «اضطراب اجتماعی» نامیده میشوند.
شرکتکنندگانی که هیچکدام را تأیید نکردند، بهعنوان «هیچ اضطراب اجتماعی» نامیده میشوند.
پرسشنامه غربالگری ویژگی های جمعیت شناختی (سن، جنس، نژاد یا قومیت، تحصیلات، وضعیت شغلی، و موقعیت جغرافیایی)، علائم کلیدی روانپزشکی در ماه گذشته، سابقه درمان سلامت روان، و اختلال عملکردی را بررسی می کند.
اختلال عملکردی در این آزمایش به صورت درجه ای برای تداخل مرتبط با اضطراب در فعالیت های زندگی روزمره (1 = “اصلا” تا 6 = “تقریباً در همه زمان ها”) نمایه شد.
شرکتکنندگانی که عدد 6 را، «تقریباً همیشه» یا شماره 5، «بیشتر اوقات» را تأییدکردند، دارای اختلال عملکردی درنظر گرفتهشدند. چک لیستی از هشت مانع رایج برای درمان برای شرکتکنندگانی که قبلاً برای اضطراب درمان نشده بودند، ارائه شد. سوال دیگری این بود که آیا علائم شرکت کنندگان شبیه علائم بیمار مبتلا به فوبیای اجتماعی در ویدئو است یا خیر.
نتایج فرعی تشخیصی چهل و هفت از 203 شرکت کننده در مطالعه فرعی تشخیصی، مصاحبه بالینی ساختاریافته برای معیارهای DSM-IV برای فوبیای اجتماعی را برآورده کردند.
پاسخ مثبت به هر دو آیتم غربالگری اضطراب اجتماعی (“صفحه نمایش مثبت”) دارای حساسیت 0.64، ویژگی 0.85، ارزش اخباری مثبت 0.56، ارزش اخباری منفی 0.89، و ارزش اخباری کل 0.80 با توجه به فوبی اجتماعی DSM-IV کاپا کوهن 0.46 بود.
در اینجا ویژگی های پسزمینه علائم اضطراب اجتماعی کاملاً رایج بود. 6130 (42.4%) از 14462 شرکتکننده که هر دو علامت اضطراب اجتماعی را تایید کردند، 3825 (26.4%) یکی یا دیگری از علائم را تایید کردند و 4507 (31.2%) هیچ یک از علائم را تایید نکردند.
در مقایسه با شرکتکنندگان بدون هیچ یک از علائم اضطراب اجتماعی، گروهی که هردو علامترا گزارش کردند، ازنظر میانگین سنی بهطور قابلتوجهی جوانتر بودند و شامل نسبت بیشتری از افراد هرگز ازدواج نکرده و جدا شده یا طلاق بودند (جدول 1). شرکتکنندگانی که هر دو علامت اضطراب اجتماعی داشتند، سطح تحصیلات رسمی پایینتری داشتند و نسبت به همتایان خود که هیچ علامتی از اضطراب اجتماعی نداشتند، به نسبت بیشتری احتمال داشت که بیکار یا ناتوان باشند (جدول 1). افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی نیز بیشتر در شهرهای کوچک یا روستایی زندگی می کنند.
نتیجه آزمایش
این آزمایش نتایج تحقیقات قبلی را تأیید و گسترش میدهد که نشان می دهد اضطراب اجتماعی معمولاً با اختلال عملکردی و گاهی اوقات با افکار خودکشی همراه است (4، 5، 7-9). تقریباً یک نفر از هر چهار بزرگسال مبتلا به اضطراب اجتماعی در ماه گذشته افکار خودکشی را گزارش کرده است.
شرکتکنندگان مبتلا به اضطراب اجتماعی اغلب احساس انزوای اجتماعی و دخالت فراگیر مرتبط با اضطراب در فعالیتهای روزانه را گزارش کردند.
ارتباط اضطراب اجتماعی با احساس انزوای اجتماعی و با مداخله مرتبط با اضطراب پس از کنترل سایر علائم رایج اضطراب و افسردگی قابل توجه باقی ماند.
اختلال اضطراب اجتماعی چگونه درمان میشود؟
تایید در مورد سابقه فرد در این اختلال توسط روانپزشک، و روانشناس، اولین قدم برای درمان موثر، تشخیص این بیماری است که معمولاً از یک متخصص سلامت روان انجام می شود.
اختلال اضطراب اجتماعی بهطورکلی با روان درمانی (که گاهیاوقات «گفتگودرمانی» نامیدهمیشود)، با دارو یا هردو درمان توسط روانپزشک و روانشناس انجام میپذیرد.
روان درمانی، درمان شناختی رفتاری (CBT)، یک نوع روان درمانی مبتنی بر تحقیقات، معمولا برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی استفاده می شود. CBT روش های مختلف تفکر، رفتار و واکنش به موقعیت ها را به شما می آموزد تا به شما کمک کند کمتر احساس اضطراب و ترس کنید.
همچنین درمان CBT میتواند به شما در یادگیری و تمرین مهارتهای اجتماعی کمک کند بهطوری که برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی بسیار توصیه شدهاست.
مواجهه درمانی یک روش CBT است که بر رویارویی تدریجی با ترسهای نهفته در اختلال اضطراب تمرکز دارد. این بهشما کمک میکند در فعالیتهایی که از آنها اجتنابکردهاید شرکتکنید.
نوردهی درمانی گاهی همراه با تمرینات ممتد اعصاب استفاده میشود. CBT ارائهشده در قالب گروهدرمانی نیز میتواند مزایای منحصربهفردی برای اختلال اضطراب اجتماعی ارائه دهد.
یکی دیگر از گزینههای درمانی برای اختلال اضطراب اجتماعی، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) است. درمان ACT رویکرد متفاوتی نسبت به CBT برای افکار منفی دارد و از استراتژیهایی مانند تمرکز حواس و تعیین هدف برای کاهش ناراحتی و اضطراب شما استفاده میکند.
در مقایسه با CBT ،ACT شکل جدیدی از درمان روان درمانی است، بنابراین اطلاعات کمتری در مورد اثربخشی آن در دسترس است. با این حال، درمانهای مختلف برای انواع مختلف افراد کار میکنند، بنابراین میتوان در مورد اینکه چه شکل درمانی ممکن است برای شما مناسب باشد، با یک متخصص سلامت روان صحبت کنید.
دارو درمانی
داروهای ارائهشده توسط روانپزشک میتوانند در درمان این اختلال موثر باشند. از جمله: داروهای ضد افسردگی، مانند مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و مهارکنندههای بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین (SNRIs) مسدود کنندههای بتا داروهای ضد اضطراب مانند بنزودیازپینها، داروهای ضد افسردگی SSRI و SNRI معمولا برای درمان افسردگی استفاده میشوند، اما میتوانند به درمان علائم اختلال اضطراب اجتماعی نیز کمک کنند.
ممکن است چندین هفته طول بکشد تا شروع به کار کنند اما داروهای ضد افسردگی نیز ممکن است عوارض جانبی مانند سردرد، حالت تهوع یا مشکل در خواب ایجاد نمایند.
این عوارض جانبی معمولاً شدید نیستند، به خصوص اگر دوز کم شروع شود و به آرامی در طول زمان افزایش یابد که توسط روانپزشک صورت میگیرد.
چند نکته مفید برای رفع مشکلات خواب
- به برنامه خواب خود پایبند باشید یعنی زمان خواب و زمان بیدار شدن از خواب یکسان باشد حتی در آخر هفتهها.
- اجازه دهید بدن، خود را با یک فعالیت آرام بخش، مانند مطالعه آرام کند.
- از چرتزدن مخصوصاً عصرها خودداری کنید.
- روزانه ورزش کنید.
- محیط اتاق خواب را متناسب با شرایط خوابیدنِ مناسب آماده کنید (آرام، خنک و تاریک) و به راحت بودنِ تشک و بالش خود توجهکنید.
- از مصرف الکل، کافئین و وعدههای غذایی سنگین در عصر خودداری کنید.
برای حل مشکل بیخوابی خود، پیشنهاد میکنیم که در دوره آنلاین درمان بیخوابی شرکت کنید تا یک بار برای همیشه اختلالات خواب خود را حل کنید. در این دوره با انواع بیخوابی و علائم آن آشنا میشوید و با انجام راهکارهای گفته شده از یک خواب راحت لذت خواهید برد.
جمع بندی
اضطراب اجتماعی فرد را سرشار از احساساتِمنفی، آسیبرسان و آزاردهنده میکند؛ زندگی او را تلخ مینماید و قدرتِ عمل و تواناییهایش را از بین میبرد. پس عملا زندگی، فعالیت و رشد را از بیمار میگیرد و یک درمانگرِ آگاه، به روز و قوی، زندگی را باز به او هدیه میدهد.
اضطراب اجتماعی در کنار همهی اینها، لذت داشتن دوست، حضور در دورهمیهای دوستانه و شیرینی رابطههای جذاب را از بیمار میگیرد و او را به تاریکی، انزوا و ناامیدی میکشاند.
انتخاب پزشک متخصص و مشاور میتواند دریچه دیگری از زندگی را بهروی فرد باز نماید و بسیاری از مشکلاتی بعد از بروز این اختلال بهوجود خواهدآمد را جلوگیری کند.
منبع: www.nimh.nih.gov
دیدگاهتان را بنویسید